۱.۱ کامپیوتر چیست؟
قبل از اینکه به جزئیات کامپیوتر بپردازیم، چند نقل قول از افراد برجسته در این حوزه مطرح میکنیم: «این ایده وجود دارد که اگر ۶ عدد از رایانههای بزرگ موجود در ایالات متحده (که در لابراتوارهای تحقیقاتی مخفی شدهاند) را در اختیار داشته باشیم میتوانیم تمامی نیازهایمان در در سراسر کشور را برآورده کنیم.» هاوارد اچ آیکن هاوارد آیکن یکی از پیشگامان عرصه کامپیوتر و طراح اولین کامپیوتر شرکت IBM به نام Harvard Mark بود. اولین کامپیوتر به معنای کنونی، طی جنگ جهانی دوم برای رمزگشایی پیامهای سری یا انجام محاسبات دشوار ساخته شد. آنها دستگاههای بسیار بزرگ، پیچیده و پر خطا بودند. تجهیزات الکترونیکی مانند ترانزیستورها و مدارهای مجتمع که کامپیوترهای امروزی از آنها درست شده هنوز اختراع نشده بودند. در طی سالهای بعد از جنگ پیش فرض هایی مشخص شد که بر اساس آن به چه دستگاهی کامپیوتر می گویند.
- یک کامپیوتر پردازش داده را بر طبق دستورالعملهای متوالی(برنامه) به صورت خودکار انجام میدهد.
- برنامهها باید امکان اجرای از دستورات شرطی و حلقهها را داشته باشند.
- باید امکان تغییر یا تعویض برنامهی در حال اجرا را داشته باشد.
برای مثال، بسیاری از وسایل مورد استفاده تکنولوژیک امروز- از تلویزیون و دوربینهای دیجیتالی تا ماشین لباسشویی و یا اتومبیل- شامل واحدهای کنترل کننده برنامه ریزی شدهای که تقریباً کامپیوترهای کوچکی هستند. با این حال ما این دستگاهها را «کامپیوتر» نمیدانیم، چون تنها برنامههای مشخّص و غیرقابلتغییری را اجرا میکنند. از طرف دیگر یک ماشین حساب جیبی میتواند برای «پردازش دادهها» استفاده شود اما حداقل تا زمانی که شما یک ماشین حساب اتوماتیک «قابل برنامهریزیِ» گرانتر نداشته باشید، انجام محاسبات با ترتیب مشخّص تنها از طریق دستی میسّر خواهد بود. در اوایل دهه ۱۹۵۰، کامپیوترها، دستگاههای بسیار تخصصی بودند- همانطور که آیکن تصریح کرده بود- که اکثراً انتظار میرفت در آزمایشگاههای موسسات پژوهشی دیده شوند. تصویر کامپیوتر در فیلمهای علمی-تخیلی از نمایش سالنهای پر از قفسههای حاوی چرخهای گردان مرموز دیدهشود. در عرض ۷۰ سال به طور چشمگیری تغییر کرده است. «لزومی ندارد که هر کسی در خانهاش یک کامپیوتر داشته باشد.» کن اولسن ۱۹۹۷ کن اولسن سمت مدیرعامل یکی از شرکتهای تولید کننده کامپیوتر، شرکت DEC را بر عهده داشت که از پیشگامانِ توسعهی کامپیوترهای کوچک در دهه۱۹۷۰ بود. که این نام در آن زمان به کامپیوترهایی اتلاق می شد که برای کار کردن نیاز به سالنی مجهز به سیستم تهویه و منبع تأمین برق مخصوص به خود نداشتند و قیمت آنها کمتر از یک میلیون دلار بود. پیشرفتهای تکنولوژی اواخر دهه ۱۹۷۰ این مفهوم را به «چیزی که قابل حمل توسط دو نفر باشد» تغییر داد.
DEC به این خاطر برای جامعهلینوکس مهم است چون یونیکس (سیستم عاملی که الهامبخش لینوس تروالدزبرای شروع لینوکس در بیست سال بعد شد )برای اولین بار برروی DEC PDP-8 و PDP-11 توسعه داده شد.
دهه ۱۹۷۰ شاهد ظهور اولین کامپیوترهای خانگی نیز بودهاست. آنها نباید با کامپیوترهای امروزی مقایسه شوند- افراد باید خود قطعات مختلف آنها را به هم لحیم میکردند (چیزی که امروزه غیر ممکن است) و آنها به ندرت شامل یک صفحهکلید و صفحهنمایش معقول بودند. آنها مانند یک دستگاه قطاربرقی بیشتر تفریح و سرگرمی حلبی ساز ها بودند چرا که در واقع زیاد به کار نمیآمدند. با این حال، آنها مصداق « کامپیوتر» در تعریف قبلی ما از آن ها بودند، چون آنها آزادانه قابل برنامه ریزی بودند - حتی اگر برنامه ها به زحمت نوشته میشدند یا (در بهترین حالت) از نوار کاست بارگذاری میشدند. هنوز آن ها کاملا جدی گرفته نمیشدند، و در نتیجه حرف «کن اولسن» اغلب بد تعبیر میشده است : او به هیچ وجه در برابر کامپیوتر های کوچک موضع نگرفته بود (به هر حال او در کسب و کار فروش آنها بود). چیزی که او درک نکرده بود ایدهی کنترل تمامی قسمت های یک خانه به وسیلهی کامپیوتر بود (گرمایش ، نور ، سرگرمی و غیره) ایدهای که در آن زمان کاملا غیر عملی به نظر میرسید اما امروز نسبتا عملی به نظر میرسد و شاید دیگر نامعقول نباشد.
تنها در اواخر دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، «رایانههای خانگی» از کیت به دستگاه های آمادهی استفاده تبدیل شدند ( نام هایی چون Apple II یا Commodore 64 که هنوز هم ممکن است برای خوانندهگان مسنتر این کتاب آشنا باشد) و حضور آنها در دفترهای اداری نیز به تدریج آغاز شد. اولین کامپیوتر IBM در سال ۱۹۸۱ معرفی شد، و Apple اولین کامپیوتر Macintosh را در سال ۱۹۸۴ به بازار عرضه کرد. بقیه فراموش شده اند. اما نباید فراموش کرد که دنیای رایانهها تنها شامل رایانههای شخصی و مکها نیست. رایانههای ول پیکر قدیمی که یک سالن را اشغال میکردند هنوز هم وجود دارند- با اینکه آنها روز به روز نادرتر میشوند و در واقع اغلب از گروه های زیادی از رایانهها متشکّل میشوند که ارتباط کاملا نزدیکی به رایانههای شخصی دارند و با یکدیگر کار میکنند. با این حال ، این اصل از زمان« هوارد آیکن» تغییر نکرده است: کامپیوترها هنوز دستگاه هایی هستند که به طور خودکار بر اساس برنامه های قابل تغییر که ممکن است شرایط و حلقه داشته باشد، پردازش داده را انجام میدهند و احتمالا این تعاریف تغییر بسزایی نخواهند کرد.