۱.۱ کامپیوتر چیست؟

قبل از اینکه به جزئیات کامپیوتر بپردازیم، چند نقل قول از افراد برجسته در این حوزه مطرح می‏کنیم: «این ایده وجود دارد که اگر ۶ عدد از رایانه‌های بزرگ موجود در ایالات متحده (که در لابراتوار‌های تحقیقاتی مخفی شده‌اند) را در اختیار داشته باشیم می‌توانیم تمامی نیازهایمان در در سراسر کشور را برآورده کنیم.» هاوارد اچ آیکن هاوارد آیکن یکی از پیشگامان عرصه‏ کامپیوتر و طراح اولین کامپیوتر شرکت IBM به نام Harvard Mark بود. اولین کامپیوتر به معنای کنونی، طی جنگ جهانی دوم برای رمزگشایی پیام‏های سری یا انجام محاسبات دشوار ساخته شد. آنها دستگاه‏های بسیار بزرگ، پیچیده و پر خطا بودند. تجهیزات الکترونیکی مانند ترانزیستورها و مدارهای مجتمع که کامپیوترهای امروزی از آنها درست شده هنوز اختراع نشده بودند. در طی سال‏های بعد از جنگ پیش فرض هایی مشخص شد که بر اساس آن به چه دستگاهی کامپیوتر می گویند.

  • یک کامپیوتر پردازش داده را بر طبق دستورالعمل‏های متوالی(برنامه) به صورت خودکار انجام می‏دهد.
  • برنامه‏‌ها باید امکان اجرای از دستورات شرطی و حلقه‌‏ها را داشته باشند.
  • باید امکان تغییر یا تعویض برنامه‌‏ی در حال اجرا را داشته باشد.

برای مثال، بسیاری از وسایل مورد استفاده تکنولوژیک امروز- از تلویزیون و دوربین‏های دیجیتالی تا ماشین لباسشویی و یا اتومبیل- شامل واحد‏های کنترل کننده برنامه ریزی شده‏‌ای که تقریباً کامپیوترهای کوچکی هستند. با این حال ما این دستگاه‏‌ها را «کامپیوتر» نمی‏دانیم، چون تنها برنامه‌‏های مشخّص و غیرقابل‌تغییری را اجرا می‏کنند. از طرف دیگر یک ماشین حساب جیبی می‏تواند برای «پردازش داده‌‏ها» استفاده شود اما حداقل تا زمانی که شما یک ماشین حساب اتوماتیک «قابل برنامه‌ریزیِ» گران‌تر نداشته باشید، انجام محاسبات با ترتیب مشخّص تنها از طریق دستی میسّر خواهد بود. در اوایل دهه ۱۹۵۰، کامپیوترها، دستگاه‏های بسیار تخصصی بودند- همانطور که آیکن تصریح کرده بود- که اکثراً انتظار می‏رفت در آزمایشگاه‏های موسسات پژوهشی دیده شوند. تصویر کامپیوتر در فیلم‏های علمی‌-تخیلی از نمایش سالن‏‌های پر از قفسه‌‎‏های حاوی چرخ‏‌های گردان مرموز دیده‌شود. در عرض ۷۰ سال به طور چشمگیری تغییر کرده است. «لزومی ندارد که هر کسی در خانه‌‏اش یک کامپیوتر داشته باشد.» کن اولسن ۱۹۹۷ کن اولسن سمت مدیرعامل یکی از شرکت‏های تولید کننده کامپیوتر، شرکت DEC را بر عهده داشت که از پیشگامانِ توسعه‌ی کامپیوترهای کوچک در دهه۱۹۷۰ بود. که این نام در آن زمان به کامپیوترهایی اتلاق می شد که برای کار کردن نیاز به سالنی مجهز به سیستم تهویه و منبع تأمین برق مخصوص به خود نداشتند و قیمت آنها کمتر از یک میلیون دلار بود. پیشرفت‏های تکنولوژی اواخر دهه ۱۹۷۰ این مفهوم را به «چیزی که قابل حمل توسط دو نفر باشد» تغییر داد.

DEC به این خاطر برای جامعه‌لینوکس مهم است چون یونیکس (سیستم عاملی که الهام‌بخش لینوس تروالدزبرای شروع لینوکس در بیست سال بعد شد )برای اولین بار برروی DEC PDP-8 و PDP-11 توسعه داده شد.

دهه‏‏ ۱۹۷۰ شاهد ظهور اولین کامپیوتر‏های خانگی نیز بوده‌است. آن‏ها نباید با کامپیوتر‏های امروزی مقایسه شوند- افراد باید خود قطعات مختلف آن‏ها را به هم لحیم می‏کردند (چیزی که امروزه غیر ممکن است) و آنها به ندرت شامل یک صفحه‌کلید و صفحه‌نمایش معقول بودند. آن‏ها مانند یک دستگاه قطار‌برقی بیشتر تفریح ​​و سرگرمی حلبی ساز ها بودند چرا که در واقع زیاد به کار نمی‏آمدند. با این حال، آنها مصداق « کامپیوتر» در تعریف قبلی ما از آن ها بودند، چون آنها آزادانه قابل برنامه ریزی بودند - حتی اگر برنامه ها به زحمت نوشته می‏شدند یا (در بهترین حالت) از نوار کاست بارگذاری می‏شدند. هنوز آن ها کاملا جدی گرفته نمی‏شدند، و در نتیجه حرف «کن اولسن» اغلب بد تعبیر می‏شده است : او به هیچ وجه در برابر کامپیوتر های کوچک موضع نگرفته بود (به هر حال او در کسب و کار فروش آنها بود). چیزی که او درک نکرده بود ایده‌ی کنترل تمامی قسمت های یک خانه به وسیله‏‌ی کامپیوتر بود (گرمایش ، نور ، سرگرمی و غیره) ایده‏ای که در آن زمان کاملا غیر عملی به نظر می‏رسید اما امروز نسبتا عملی به نظر می‏رسد و شاید دیگر نامعقول نباشد.

تنها در اواخر دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، «رایانه‌های خانگی» از کیت به دستگاه های آمادهی استفاده تبدیل شدند ( نام ها‏‏یی چون Apple II یا Commodore 64 که هنوز هم ممکن است برای خواننده‌گان مسن‌تر این کتاب آشنا باشد) و حضور آنها در دفترهای اداری نیز به تدریج آغاز شد. اولین کامپیوتر IBM در سال ۱۹۸۱ معرفی شد، و Apple اولین کامپیوتر Macintosh را در سال ۱۹۸۴ به بازار عرضه کرد. بقیه فراموش شده اند. اما نباید فراموش کرد که دنیای رایانه‌ها تنها شامل رایانه‌های شخصی و مک‌ها نیست. رایانه‌های ول پیکر قدیمی که یک سالن را اشغال می‏کردند هنوز هم وجود دارند- با اینکه آنها روز به روز نادر‏تر می‏شوند و در واقع اغلب از گروه های زیادی از رایانه‌‌ها متشکّل می‏شوند که ارتباط کاملا نزدیکی به رایانه‌های شخصی دارند و با یکدیگر کار می‏کنند. با این حال ، این اصل از زمان« هوارد آیکن» تغییر نکرده است: کامپیوترها هنوز دستگاه هایی هستند که به طور خودکار بر اساس برنامه های قابل تغییر که ممکن است شرایط و حلقه داشته باشد، پردازش داده را انجام می‏دهند و احتمالا این تعاریف تغییر بسزایی نخواهند کرد.